In het wild levende dieren, waaronder ook het everzwijn, worden gekwalificeerd als ‘res nullius’. Dit betekent dat deze dieren van niemand zijn als ze in vrijheid leven. Er kan dus geen eigenaar of aansprakelijke voor deze dieren worden aangewezen. Om zijn eigendom te beschermen is een eigenaar bijgevolg steeds zelf verantwoordelijk. Je dient m.a.w. zelf preventieve maatregelen te nemen om schade te voorkomen.
Schade kan je via de toepassing in het e-loket bij het Agentschap voor Natuur en Bos melden. Het formulier vind je terug onder de rubriek ‘schade door soorten’, subrubriek ‘schaderegistratie’. Deze schaderegistratie heeft als doel een overzicht te bekomen van alle schade die werd aangericht door everzwijnen.
In het Soortenschadebesluit wordt een onderscheid gemaakt tussen beschermde soorten en bejaagbare soorten. Voor bejaagbare soorten zoals het everzwijn zijn de mogelijkheden tot schadevergoeding echter beperkt. Omdat deze soort bejaagbaar is en de bejagingsmogelijkheden als voldoende uitgebreid worden beschouwd, is de regel dat er geen vergoeding voor schade door everzwijnen wordt uitbetaald.
Indien deze dieren eenduidig gelinkt kunnen worden aan een gebied dat in beheer is bij de Vlaamse Overheid of bij een erkende terreinbeherende vereniging (Natuurpunt of Limburgs Landschap), waar er in dat gebied door natuurbehoudsredenen geen jacht of bestrijding werd toegelaten, gelden uitzonderingsregels. Dit kan je nagaan op Geopunt (kaartlaag Natuur en milieu/jacht/jachtterreinen). Indien de percelen groen zijn gekleurd, wil dit zeggen dat ze bejaagd worden. Indien dit het geval is, kan de wildbeheereenheid aangesproken worden om de jachtinspanning te vergroten.
Bijkomend moet de schadelijder in dergelijke gevallen kunnen aantonen minstens één van de verplichte preventieve maatregelen zoals opgenomen in de code van goede praktijk te hebben genomen. Uitgebreide informatie over welke basismaatregelen hiervoor voldoen kan je in de brochure 'Natuur als goede buur' terugvinden.
De meest efficiënte maatregel om schade door everzwijnen te voorkomen, is het omheinen van de privé-eigendom volgens de richtlijnen van de code van goede praktijk. Indien niet aan deze voorwaarden voldaan wordt, zal een schadevergoedingsaanvraag ook steeds onontvankelijk verklaard worden.
Indien je meent dat de aanvraag aan alle voorwaarden voldoet, dan dien je deze best zo spoedig mogelijk in via het e-loket van het Agentschap voor Natuur en Bos of eventueel via het papieren formulier dat aangetekend opgestuurd dient te worden.
Schade voorkomen
Om schade door deze dieren te voorkomen kan je een aantal maatregelen nemen: een goed nachthok en omheining voor je pluimvee, het dichten van gaten in woningen en het plaatsen van stevige kabelhulzen rond kwetsbare kabels. Op de website van het Agentschap voor Natuur en Bos kan je de brochure 'De natuur als goede buur' downloaden. Hierin kun je een aantal handige tips vinden.
Voor heel wat dieren vormt het verkeer de belangrijkste onnatuurlijke doodsoorzaak. Met het project ‘Dieren onder de wielen’ willen de Vlaamse overheid en Natuurpunt via losse waarnemingen en vaste tellingen de verkeersslachtoffers in kaart brengen. Ook in Lanaken belanden heel wat dieren onder de wielen.
Kom je een gewond of ziek dier tegen? Neem dan contact op met een erkend opvangcentrum voor wilde dieren en vogels (VOC). In Limburg zijn er twee opvangcentra actief: het Natuurhulpcentrum in Opglabbeek en het Vogel- en Zoogdierenopvangcentrum in Heusden-Zolder. Zij kunnen je raad geven en komen het dier ophalen.
Nuttige informatie:
- Brochure ‘Natuur als goede buur’: www.natuuralsgoedebuur.be
- Project ‘Dieren onder de wielen’: www.natuurpunt.be/pagina/dieren-onder-de-wielen
- Natuurhulpcentrum Opglabbeek, Industrieweg Zuid 2051 te 3660 Opglabbeek , 089 854 906, www.natuurhulpcentrum.be
- Vogel- en Zoogdierenopvangcentrum Heusden-Zolder, Strabroekweg 32 te 3550 Heusden-Zolder, 011 437 089, https://www.vogelenzoogdierenopvangcentrum.be
- Informatie rond beschermde diersoorten: www.natuurenbos.be
- Technische dienst gemeente Lanaken: 089 719 150, technische.dienst@lanaken.be