Onder de vleugels van het Lokaal Dienstencentrum “Aan de Statie” startte het OCMW van Lanaken in december 2020 met het project “Belgezel”.
Dit houdt in dat opgeleide vrijwilligers een telefonische screening afnemen bij alle 80-plussers en ook bij de 60 t.e.m. 79 jarigen die de afgelopen drie jaren alleenstaande zijn geworden. Het telefoongesprek is er vooral om te luisteren en een fijne babbel te hebben, maar ook om kwetsbare situaties te detecteren in hun thuisomgeving.
Het doel is uiteindelijk om de senioren en alleenstaanden op een aangename en veilige manier zo lang mogelijk thuis te laten wonen. Voorafgaande het telefoongesprek, ontvangen ze een brief met de melding dat ze gecontacteerd worden door een vrijwilliger van het dienstencentrum.
De vragenlijst (en insteek van het gesprek) werd dmv de professionele ondersteuning van de VUB te Brussel die in 2015 startte met de D-Scope methode opgesteld. Binnen het D-Scope project vertrekt men vanuit een vraag gestuurd perspectief : Fysiek, cognitief, psychologisch, sociaal en zeker niet onbelangrijk, vanuit de eigen leefomgeving van de ouderen. Op termijn is het de bedoeling om de D-Scope methode verder te implementeren in het Belgezelproject, o.a. door het meer inschakelen van sociaal controlerende initiatieven waarin ook de eigen buurtomgeving van de senioren een grote(re) rol speelt.
Een aantal factoren blijken meer doorslaggevend te zijn voor een verhoogde kwetsbaarheid :
- Alleenstaande, weduwe(naar) zijn of worden, betekent dat het risico op eenzaamheid sterk toeneemt maar ook de psychische kwetsbaarheid waardoor mensen sneller geïsoleerd raken in de thuissituatie.
- Senioren die het financieel minder breed hebben, blijven vaak thuis omwille van het niet kunnen deelnemen aan het maatschappelijk leven. Hier kan men spreken van een grote omgevingskwetsbaarheid en sociale kwetsbaarheid. Ook zij geraken sneller eenzaam
- Het Een belangrijke niet te vergeten factor is de toenemende gekleurde vergrijzing. Voor senioren afkomstig van een ander land is het vaak moeilijk om te participeren in de buurt omwille van de taal, andere cultuur, onwetendheid over het bestaan van dienstverlening.
- Verhuizen naar een andere gemeente maakt dat de sociale netwerken van de senior er anders gaan uitzien of grotendeels weg vallen.
- Sociale netwerken veranderen met de leeftijd. Zo kunnen ze kleiner worden naarmate men ouder wordt, zoals door pensioenleeftijd, overlijden van leeftijdsgenoten,…
Kwetsbaarheid opsporen is hierin van groot belang.
Dit betekent dat opgeleide vrijwilligers als takenpakket een combinatie krijgen van enerzijds telefoongesprekken om te luisteren, detecteren en te signaleren en anderzijds huisbezoeken afleggen om de leefsituatie met name kwetsbaarheid verder uit te diepen. Deze huisbezoeken vinden enkel plaats na onderling overleg met de verantwoordelijken van de dienst en na goedkeuring van de senior.
Op deze manier zijn we kwetsbare situaties voor en kunnen mensen de weg gemakkelijker vinden naar de juiste hulpverlening- of diensten. Uiteraard, indien de situatie erg zorgwekkend is, wordt een Maatschappelijker Werker van het OCMW ingeschakeld voor verdere hulpverlening.